Με προϋπολογισµό 31 εκατ. ευρώ, σχεδιάζεται ένα νέο πρόγραµµα πενταετούς στήριξης σε αγρότες και κτηνοτρόφους που θα επιχειρήσουν να φτιάξουν οµάδα ή οργάνωση παραγωγών.
Πριμ 100.000 ευρώ για σύσταση 12μελούς ομάδας παραγωγών και έξτρα μοριοδότηση στα προγράμματα της ΚΑΠ
Πρόκειται για το πρόγραµµα «Σύσταση Οµάδων και Οργανώσεων Παραγωγών και ∆ιεπαγγελµατικών οργανώσεων στο τοµέα της Γεωργίας» (πρώην Μέτρο 9), του νέου ΠΑΑ 2023-2027, το οποίο αναµένεται να προκηρυχθεί φέτος και προβλέπει την επιδότηση µε ποσό που θα αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό τζίρου της νέας οµάδας, µε µέγιστο τα 100.000 ευρώ ετησίως.
∆ικαίωµα υποβολής αίτησης στήριξης θα έχουν νέες οµάδες παραγωγών και οργανώσεις παραγωγών και διεπαγγελµατικές οργανώσεις οι οποίες έχουν αναγνωριστεί επίσηµα µετά τη δηµοσίευση του ν.4384/2016 όπως ισχύει κάθε φορά και ανήκουν στην κατηγορία των Πολύ Μικρών, Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) όπως αυτές ορίζονται στην Εθνική και Κοινοτική νοµοθεσία.
Ελάχιστος αριθµός µελών και διακινούµενης παραγωγής
Ο ελάχιστος αριθµός µελών για τις οµάδες παραγωγών φυτικής παραγωγής είναι 12, για τις οµάδες παραγωγών ζωικής παραγωγής 8 και µε ελάχιστη αξία διακινούµενης παραγωγής τις 100.000 ευρώ. Για τις οργανώσεις παραγωγών φυτικής παραγωγής ο ελάχιστος αριθµός µελών είναι 30 και για της ζωικής παραγωγής είναι 20, ενώ η ελάχιστη αξία παραγωγής ορίζεται στα 300.000 ευρώ.
Τα ανωτέρω όρια δεν ισχύουν για το σύνολο των νήσων εκτός Κρήτης και Εύβοιας για τις οποίες τα ελάχιστα όρια διαµορφώνονται στο 50% των ανωτέρω. Η µείωση του ελάχιστου αριθµού µελών για τις νησιωτικές περιοχές κρίνεται αναγκαία λόγω των υφιστάµενων αγρονοµικών συνθηκών αλλά και της αναγνώρισης της αναγκαιότητας δηµιουργίας οικονοµιών κλίµακας λόγω του ιδιαίτερα υψηλού µεταφορικού κόστους που επωµίζονται οι παραγωγοί στις νησιωτικές περιοχές.
Προϋποθέσεις συµµετοχής
Βασικές προϋποθέσεις συµµετοχής των δικαιούχων είναι οι ακόλουθες:
Να έχει έδρα στην ελληνική επικράτεια.
Στην περίπτωση που η Οµάδα / Οργάνωση αποτελεί σαφώς οριζόµενο µέρος νοµικού προσώπου του συνεταιριστικού ή εµπορικού δικαίου να λειτουργεί µε ξεχωριστή λογιστική ή/και διοικητική διαχείριση, σύµφωνα µε την απόφαση του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 37 του ν.4384/2016 όπως ισχύει κάθε φορά.
Μη επιλέξιµοι δικαιούχοι
∆εν είναι επιλέξιµοι ως υποψήφιοι για ένταξη και δε δύναται να κριθούν δικαιούχοι στήριξης οι κάτωθι:
- Υπό σύσταση οµάδες παραγωγών ή οργανώσεις παραγωγών που δεν έχουν αναγνωριστεί σύµφωνα µε την υπ΄ αριθ. 397/18235/2017 ΥΑ (Β’ 601), όπως ισχύει.
- Οργανώσεις παραγωγών που εφαρµόζουν επιχειρησιακά προγράµµατα µε βάση το Άρθρο 3 του Νέου Κανονισµού.
- Οργανώσεις παραγωγών, οι στόχοι των οποίων είναι ασυµβίβαστοι µε τα άρθρα 152 και 159 του κανονισµού 1308/2013.
- Οµάδες παραγωγών ή οργανώσεις παραγωγών που προκύπτουν από συγχωνεύσεις ήδη υπαρχουσών οµάδων παραγωγών και οργανώσεων παραγωγών.
- Όσοι δεν συγκεντρώνουν την ελάχιστη συνολική βαθµολογία όσον αφορά στα βαθµολογικά κριτήρια, όπως αυτά διαµορφώνονται από την Επιτροπή Παρακολούθησης του Στρατηγικού Σχεδίου.
- Όσοι δηλώνουν µε την υποβολή της αίτησης στήριξης ψευδή ή ανακριβή στοιχεία.
- Όσοι δεν υποβάλουν εγγράφως ή/και ηλεκτρονικά µαζί µε την αίτηση στήριξης τα απαιτούµενα δικαιολογητικά εντός των απαιτούµενων χρονικών προθεσµιών σύµφωνα µε την σχετική προκήρυξη.
- Οµάδες παραγωγών / οργανώσεις παραγωγών µέλη των οποίων συµµετείχαν στο παρελθόν σε άλλη οµάδα ή οργάνωση η οποία έλαβε στήριξη για τη σύστασή της για το ίδιο προϊόν από πόρους του ΕΓΤΑΑ ή του ΕΓΤΕ
Είδος παρεχόµενων ενισχύσεων
- Η οικονοµική στήριξη για τη σύσταση των νέων οµάδων παραγωγών, οργανώσεων παραγωγών και διεπαγγελµατικών οργανώσεων χορηγείται σε ετήσια βάση µε τη µορφή ποσού στήριξης (κατ’ αποκοπή ενίσχυση) που αποτελεί ποσοστό επί της ετήσιας εµπορεύσιµης αξίας των προϊόντων της οµάδας παραγωγών ή οργάνωσης παραγωγών µετά την έκδοση της απόφασης έγκρισης του αιτήµατος στήριξης.
- Η α’ δόση καταβάλλεται µετά την έκδοση της απόφασης ένταξης µε την υποβολή σχετικής αίτησης από το δικαιούχο. Οι υπόλοιπες 4 δόσεις καταβάλλονται µία κάθε έτος για τα επόµενα 4 έτη και µε τη συµπλήρωση του ηµερολογιακού έτους από την αναγνώριση της οµάδας /οργάνωσης από τον αρµόδιο φορέα µε την υποβολή σχετικής αίτησης από το δικαιούχο. Στην περίπτωση που η οµάδα παραγωγών / οργάνωση παραγωγών έχει αναγνωριστεί σε έτος προηγούµενο της αίτησης υποβολής στήριξης τότε µετά την έκδοση της απόφασης ένταξης µπορεί να υποβάλει αίτηση πληρωµής για όσα έτη λειτουργίας έχουν συµπληρωθεί κατά την ηµεροµηνία υποβολής αυτής.
- Ο υπολογισµός της αξίας παραγωγής για την α’ δόση πληρωµής εφόσον η οµάδα παραγωγών ή η οργάνωση παραγωγών δεν έχει συµπληρώσει ένα (1) ηµερολογιακό έτος λειτουργίας από την αναγνώρισή της, πραγµατοποιείται βάσει της µέσης ετήσιας αξίας της διατεθείσας στο εµπόριο παραγωγής των µελών κατά τη διάρκεια τριών (3) ετών πριν από την αναγνώριση της οµάδας ή της οργάνωσης. Στην περίπτωση που η οµάδα παραγωγών ή η οργάνωση παραγωγών έχει συµπληρώσει ένα (1) ηµερολογιακό έτος λειτουργίας από την αναγνώρισή της, ο υπολογισµός της αξίας παραγωγής προκύπτει από τη µέση ετήσια αξία της διατεθείσας στο εµπόριο παραγωγής της οµάδας ή οργάνωσης παραγωγών. Η µέση ετήσια αξία προκύπτει από τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία. Για τα επόµενα έτη η αξία παραγωγής περιλαµβάνεται ως εκτίµηση στο επιχειρηµατικό σχέδιο.
- Το ποσό στήριξης καταβάλλεται ανά έτος ως ακολούθως: 10% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εµπόριο κατά το 1ο έτος µετά την αναγνώριση. Έπειτα το ποσοστό µειώνεται κατά 2% ανά έτος, δηλαδή 8% το 2ο έτος µετά την αναγνώριση, 6% το τρίτο έτος κ.ο.κ.
- Το ποσό στήριξης δεν συνδέεται µε επιλέξιµες δαπάνες ή κόστη. Ωστόσο, στην αναλυτική λογιστική καταχώρηση των δαπανών κατά κατηγορία θα πρέπει να εµφανίζονται δαπάνες που είναι συναφείς µε την υλοποίηση του επιχειρηµατικού σχεδίου και τις λειτουργικές δαπάνες.
- Η ετήσια στήριξη κάθε δικαιούχου δεν µπορεί να υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ.
- Η ενίσχυση δεν µπορεί να διανέµεται στα µέλη της οµάδας / οργάνωσης.
Επιπλέον μόρια σε νέους αγρότες μέλη σχημάτων
Όσον αφορά τώρα τις επενδύσεις των οµάδων, τα Σχέδια Βελτίωσης του νέου ΠΑΑ (όχι τα µεταβατικά που έχουν βγει σε διαβούλευση) θα είναι για µία ακόµη φορά ανοιχτά. Στις προϋποθέσεις ένταξης προβλέπονται τα σχήµατα να έχουν κατ’ ελάχιστο 10 µέλη, να εµφανίζουν, τις τρεις προηγούµενες χρήσεις από το έτος υποβολής, κερδοφόρο µέσο όρο αποτελεσµάτων προ φόρων και αποσβέσεων και µέσο κύκλο εργασιών µεγαλύτερο των 60.000 ευρώ. Πρόσθετοι όροι επιλεξιµότητας δικαιούχων θα προσδιοριστούν όταν έρθει η ώρα της προκήρυξης.
Σηµειώνεται εδώ πάντως, πως µε βάση τουλάχιστον όσα προβλέπονται στο στρατηγικό σχέδιο, δεν υπάρχει αυξηµένο ποσοστό ενίσχυσης για τις συλλογικές προσπάθειες, σε αντίθεση µε ό,τι ίσχυε την τρέχουσα προγραµµατική περίοδο. Ωστόσο, για πρώτη φορά, θα υπάρχει επιπλέον µοριοδότηση σε νέους γεωργούς που είναι µέλη συλλογικών σχηµάτων. Πρόσβαση επίσης σε χρηµατοδότηση επενδύσεων θα έχουν και στο Μέτρο της Μεταποίησης (τυροκοµεία, οινοποιεία, εκσυγχρονισµός ελαιοτριβείων, ζωοτροφάδικα κ.λπ) αλλά και στο παρακλάδι των Σχεδίων Βελτίωσης µε επιδότηση 70% σε δαπάνες αγοράς νέας τεχνολογίας, εγκατάστασης ΑΠΕ και µονάδων βιοαερίου. Aξίζει να σηµειωθεί εδώ πάντως πως για επενδύσεις παραγωγής βιοαερίου από κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις ο µέγιστος επιλέξιµος προϋπολογισµός θα ανέρχεται σε 2.500.000 ευρώ στα πλαίσια των Σχεδίων Βελτίωσης της νέας ΚΑΠ.
Από εκεί και πέρα ανοιχτές θα είναι και οι προκηρύξεις που έχουν να κάνουν µε την ενεργητική προστασία στις εκµεταλλεύσεις (αντιχαλαζικά, αντιπαγετική προστασία) για επενδύσεις έως 1 εκατ. ευρώ µε ενίσχυση 80%. Φυσικά τα συνεταιριστικά σχήµατα λαµβάνουν τη µερίδα του λέοντος στα τοµεακά προγράµµατα (οπωροκηπευτικά και ελιά & ελαιόλαδο κυρίως).
Ταµείο Ανάκαµψης και Αναπτυξιακός Νόµος
Παράλληλα οι οµάδες και οι οργανώσεις έχουν δικαίωµα συµµετοχής στον Αναπτυξιακό Νόµο και στο καθεστώς της Αγροδιατροφής. Το καθεστώς αυτό θα ανοίξει ξανά µέσα στο πρώτο τρίµηνο του 2023 σύµφωνα µε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, µε τα συλλογικά σχήµατα να µπορούν να κάνουν αίτηση για επενδύσεις από 50.000 ευρώ και άνω. Όσον αφορά τις δράσεις του Ταµείου Ανάκαµψης, δεν αποκλείεται να υπάρξει και εδώ ένας δεύτερος κύκλος αιτήσεων για τα συλλογικά σχήµατα στα πλαίσια των δράσεων που αφορούν την αγροτική µεταποίηση και τον εκσυγχρονισµό των αγροτικών εκµεταλλεύσεων.
Οι δράσεις στα νέα τοµεακά
Μέσω των οµάδων και οργανώσεων παραγωγών θα συνεχίσουν να «τρέχουν» τα επιχειρησιακά. Τα εν λόγω χρηµατοδοτικά κονδύλια (δαπάνη της Ένωσης) του τοµεακού προγράµµατος φρούτων και λαχανικών είναι ύψους 50 εκατ. ευρώ για τη προγραµµατική περίοδο 2023 – 2027 και δύναται να περιλαµβάνουν τις παρακάτω παρεµβάσεις:
- Επενδύσεις σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, έρευνα και πειραµατικές και καινοτόµες µεθόδους παραγωγής.
- Συµβουλευτικές υπηρεσίες.
- Κατάρτιση, στην οποία συµπεριλαµβάνεται η καθοδήγηση και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών.
- Προώθηση, επικοινωνία και εµπορία.
- Συστήµατα ποιότητας.
- Συστήµατα ιχνηλασιµότητας και πιστοποίηση.
- ∆ράση απόσυρσης από την αγορά για δωρεάν διανοµή ή άλλον προορισµό
Τα αντίστοιχα κονδύλια για το τοµεακό πρόγραµµα ελιάς και ελαιολάδου (ΟΕΦ) είναι ύψους 47,5 εκατ.ευρώ. Οι ΟΕΦ πρέπει να έχουν κατ’ ελάχιστον κύκλο εργασιών αξία παραγωγής ελιάς, ελαιολάδου και λοιπών σχετιζόµενων προϊόντων κατ’ ελάχιστον 800.000 ευρώ.