Η πρόσβαση στη γνώση, την κατάρτιση και τις συμβουλές βοηθά τους νέους αγρότες να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη και ανταγωνιστικότητα.
Η στρατηγική της ΕΕ για την ανανέωση των γενεών στη γεωργία συνδυάζει αυτές τις προσπάθειες για την ενίσχυση της διά βίου μάθησης και της καινοτομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το να γίνεις αγρότης σήμερα απαιτεί πολύ περισσότερα από τεχνική τεχνογνωσία. Απαιτεί επιχειρηματικές δεξιότητες, περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, ψηφιακό γραμματισμό και ανθεκτικότητα σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο τομέα. Για πολλούς νεοεισερχόμενους, αυτές οι προκλήσεις μπορεί να φαίνονται δύσκολες, ειδικά όταν οι υπηρεσίες κατάρτισης, καθοδήγησης και συμβουλευτικής είναι κατακερματισμένες ή δύσκολα προσβάσιμες.
Η στρατηγική της ΕΕ για την ανανέωση των γενεών στη γεωργία αναγνωρίζει ότι η γνώση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ανανέωσης. Υποστηρίζοντας την ανάπτυξη ισχυρότερων συστημάτων μάθησης και την πρόσβαση σε εξατομικευμένη βοήθεια, στοχεύει να εξοπλίσει κάθε νέο αγρότη με τις δεξιότητες που απαιτούνται για να διαχειριστεί μια σύγχρονη, βιώσιμη επιχείρηση και να συμβάλει στο μέλλον της Ευρώπης.
Γιατί οι γνώσεις και οι δεξιότητες είναι σημαντικές
Μια καλά εκπαιδευμένη και ενημερωμένη γενιά γεωργών είναι απαραίτητη για την επισιτιστική ασφάλεια, τους περιβαλλοντικούς στόχους και τη ζωτικότητα της υπαίθρου της Ευρώπης. Ωστόσο, η πρόσβαση στην κατάρτιση και την παροχή συμβουλών παραμένει άνιση: ενώ ορισμένες περιφέρειες προσφέρουν ισχυρά συμβουλευτικά δίκτυα και προγράμματα καθοδήγησης, άλλες αντιμετωπίζουν ελλείψεις ειδικευμένων εκπαιδευτών ή περιορισμένους δεσμούς μεταξύ εκπαίδευσης και γεωργικής πρακτικής.
Χωρίς προσβάσιμη, πρακτική μάθηση, οι νεοεισερχόμενοι κινδυνεύουν να εισέλθουν στον τομέα απροετοίμαστοι για τις οικονομικές, κανονιστικές ή τεχνολογικές απαιτήσεις της διαχείρισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η επένδυση σε ανθρώπους, όσο και σε γη ή μηχανήματα, είναι επομένως το κλειδί για να διατηρηθεί η γεωργία ανταγωνιστική και ελκυστική για την επόμενη γενιά.
Νέα μοντέλα μάθησης διαμορφώνονται σε όλη την Ευρώπη
Η αξιολόγηση των στρατηγικών ανανέωσης των γενεών σε όλα τα κράτη μέλη από το δίκτυο της ΕΕ για την ΚΑΠ (2025) έχει χαρτογραφήσει εθνικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες σε ολόκληρη την Ευρώπη που ήδη προωθούν καινοτόμους τρόπους για την ενίσχυση της μάθησης, της καθοδήγησης και της ανταλλαγής γνώσεων για τους γεωργούς.
Οι επιτυχημένες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:
Δίκτυα συμβουλευτικής και καθοδήγησης αγροκτημάτων που συνδέουν νεοεισερχόμενους με έμπειρους αγρότες, συνδυάζοντας την επαγγελματική καθοδήγηση με την ανταλλαγή μεταξύ ομοτίμων.
Ολοκληρωμένα συστήματα κατάρτισης που συνδέουν την εκπαίδευση με την πρακτική στο αγρόκτημα, διασφαλίζοντας ότι οι νέοι αγρότες αποκτούν τόσο τεχνική όσο και επιχειρηματική εμπειρία.
Προγράμματα που συνδυάζουν οικονομική βοήθεια και συμβουλευτική υποστήριξη για να βοηθήσουν τους νεοεισερχόμενους να σχεδιάσουν βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια και να αντιμετωπίσουν τις πρώιμες προκλήσεις.
Συνεργατικές πλατφόρμες γνώσης που συγκεντρώνουν κοινότητες εκπαίδευσης, έρευνας και γεωργίας, καθιστώντας την καινοτομία προσβάσιμη σε όλους.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι όταν τα συστήματα γνώσης είναι καλά συνδεδεμένα και επικεντρωμένα στον αγρότη, γίνονται ισχυροί κινητήρες ανανέωσης και ανθεκτικότητας.
Μια ευρωπαϊκή στρατηγική για διαρκή αλλαγή
Η στρατηγική της ΕΕ για την ανανέωση των γενεών στη γεωργία βασίζεται σε αναλυτικές εργασίες και στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το δίκτυο της ΕΕ για την ΚΑΠ σε όλα τα κράτη μέλη με σκοπό τη δημιουργία ενός πιο συνεκτικού και χωρίς αποκλεισμούς μαθησιακού περιβάλλοντος για τους γεωργούς της Ευρώπης.
Η στρατηγική προωθεί ένα μείγμα εκσυγχρονισμένων συστημάτων κατάρτισης, συμβουλευτικής υποστήριξης και διεθνούς συνεργασίας που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανταλλαγής γνώσεων και της διά βίου μάθησης:
Ενίσχυση των συστημάτων γεωργικής γνώσης και καινοτομίας (AKIS) στο πλαίσιο της ΚAΠ μετά το 2027 για την παροχή στοχευμένης κατάρτισης, συμβουλών και καθοδήγησης.
Επέκταση του Συμφώνου για τις Δεξιότητες – Αγροδιατροφική Σύμπραξη, βελτίωση της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης.
Ενίσχυση της συνεργασίας μέσω της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (EIP-AGRI) και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», επιτάχυνση της μεταφοράς της έρευνας και της καινοτομίας στην πράξη.
Σύνδεση των κέντρων επαγγελματικής αριστείας Erasmus+ και του προγράμματος Erasmus για νέους επιχειρηματίες για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών ανταλλαγών και της πρακτικής εμπειρίας.
Προώθηση της συμμετοχικότητας μέσω πρωτοβουλιών όπως η πλατφόρμα για τις γυναίκες στη γεωργία και η ALMA για νέους εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης.
Ενσωμάτωση της αρχικής δέσμης νέων γεωργών της ΕΕ, η οποία συνδυάζει κατάρτιση, συμβουλευτική και χρηματοδοτική στήριξη για ένα ολοκληρωμένο ξεκίνημα στη γεωργία.
Συνδυάζοντας αυτές τις δράσεις, η ΕΕ στοχεύει να καταστήσει τη γεωργική γνώση και κατάρτιση πιο προσιτή, συναφή και προσανατολισμένη στο μέλλον, διασφαλίζοντας ότι κάθε νέος γεωργός μπορεί να μάθει, να προσαρμοστεί και να ευδοκιμήσει σε έναν εξελισσόμενο τομέα.