Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για την επιβολή κανόνων για την παρακολούθηση και την ανθεκτικότητα του εδάφους, με 336 ψήφους υπέρ, 242 κατά και 33 αποχές, η οποία θα αποτελέσει την πρώτη ειδική νομοθετική πράξη της ΕΕ για τα εδάφη.
Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν τον γενικό στόχο για υγιή εδάφη έως το 2050, σύμφωνα και με την φιλοδοξία της ΕΕ για μηδενική ρύπανση και την ανάγκη για έναν ενιαίο ορισμό της υγείας του εδάφους, καθώς και για ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πλαίσιο παρακολούθησης για την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους και την αποκατάσταση των μολυσμένων περιοχών.
Η νέα δέσμη κανόνων θα υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ πρώτα να παρακολουθούν και στη συνέχεια να αξιολογούν την υγεία όλων των εδαφών στην επικράτειά τους. Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών θα ορίσουν σε εθνικό επίπεδο τις κατάλληλες περιγραφικές κλίμακες αξιολόγησης των χαρακτηριστικών των εδαφών. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν μια ταξινόμηση πέντε επιπέδων για την αξιολόγηση της υγείας του εδάφους (υψηλή, καλή, μέτρια οικολογική κατάσταση, υποβαθμισμένα και κρίσιμα υποβαθμισμένα εδάφη). Τα εδάφη με καλή ή υψηλή οικολογική κατάσταση θεωρούνται υγιή.
Μολυσμένα εδάφη
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπάρχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια δυνητικά μολυσμένες περιοχές στην ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν την απαίτηση κατάρτισης δημόσιου καταλόγου τέτοιων χώρων σε όλες τις χώρες της ΕΕ το αργότερο τέσσερα έτη μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει επίσης να διερευνήσουν, να αξιολογήσουν και να καθαρίσουν μολυσμένες περιοχές για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον λόγω της μόλυνσης του εδάφους. Το κόστος πρέπει να καταβάλλεται από τους ρυπαίνοντες σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Martin Hojsík (Renew, Σλοβακία) δήλωσε: «Είμαστε επιτέλους κοντά στην επίτευξη ενός κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου για την προστασία των εδαφών μας από την υποβάθμιση. Χωρίς υγιή εδάφη, δεν θα υπάρχει ζωή σε αυτόν τον πλανήτη. Τα μέσα διαβίωσης των γεωργών και τα τρόφιμα που βρίσκονται στο τραπέζι μας εξαρτώνται από αυτόν τον μη ανανεώσιμο πόρο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι δική μας ευθύνη να εγκρίνουμε την πρώτη νομοθετική πράξη σε επίπεδο ΕΕ για την παρακολούθηση και τη βελτίωση της υγείας του εδάφους».
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση. Τον φάκελο θα αναλάβει το νέο Κοινοβούλιο μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές που θα διεξαχθούν 6 – 9 Ιουνίου.
Σχετικές πληροφορίες
Περίπου το 60-70% των ευρωπαϊκών εδαφών εκτιμάται ότι βρίσκονται σε μη υγιή κατάσταση, λόγω ζητημάτων όπως η αστική επέκταση, τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης της γης, η εντατικοποίηση της γεωργίας και η κλιματική αλλαγή. Τα υποβαθμισμένα εδάφη αποτελούν βασικές αιτίες της κλιματικής κρίσης και της κρίσης βιοποικιλότητας και μειώνουν την παροχή βασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών που κοστίζουν στην ΕΕ τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Η νομοθεσία αυτή ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών για την προστασία και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, του τοπίου και των ωκεανών και την εξάλειψη της ρύπανσης, όπως εκφράζεται στις προτάσεις 2(1), 2(3), 2(5) της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.