Τον δρόμο σε αποζημιώσεις για ζημιές από περονόσπορο σε Έλληνες αμπελουργούς ανοίγει η πρόταση της Κομισιόν να κατανεμηθούν 330 εκατ. ευρώ από τους πόρους της ΚΑΠ στα κράτη μέλη, προκειμένου να διατεθούν σε αγρότες που ήρθαν αντιμέτωποι με καταστροφές από ακραία καιρικά φαινόμενα τους τελευταίους μήνες.
Η πρόταση αυτή ξεκλειδώνει 15,7 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα δίνεται το ελεύθερο προσαύξησης του ποσού αυτού κατά 200% με εθνικούς πόρους, ήτοι 47,1 εκατ. ευρώ, χωρίς να προκύπτουν ζητήματα εξάντλησης των ορίων de minimis. Οι ενισχύσεις θα πρέπει να έχουν καταβληθεί στους δικαιούχους μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους, εφόσον η πρόταση γίνει δεκτή από τα κράτη μέλη, κάτι που δεν θα μπορούσε να μην γίνει, παρά τις αντιδράσεις των «φειδωλών» του μπλοκ, αφού τον επόμενο μήνα αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ η Ισπανία, η οποία έχει είναι αντιμέτωπη με μια ακραία ξηρασία και έχει εδώ και καιρό πιέσει διπλωματικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η νέα ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, θα κληθεί το επόμενο διάστημα να διαμορφώσει τον εθνικό φάκελο ο οποίος όπως φαίνεται θα εστιάσει σε οπορώνες, ελαιώνες και κυρίως αμπελώνες, με δεδομένο ότι οι πιέσεις για αποζημιώσεις έχουν ενταθεί. Το μεγάλο στοίχημα είναι το αν θα καταφέρει ο υπουργός Λευτέρης Αυγενάκης να αποσπάσει τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών, ώστε να προχωρήσει σε προσαύξηση του ποσού των 15,7 εκατ. ευρώ με εθνικούς πόρους. Πέρυσι, όταν το ταμείο κρίσεων έδωσε στην Ελλάδα 27 εκατ. ευρώ, δεν υπήρξε προσαύξηση, ενώ οι περιορισμοί των Βρυξελλών, περιόρισαν τις αποζημιώσεις σε μέλη Ομάδων παραγωγών με συμμετοχή σε περιβαλλοντικές δράσεις αλλά και αμπελουργούς με πιστοποίηση βιολογικών.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από δύο εβδομάδες, αμπελουργοί και ελαιοπαραγωγοί από το Ηράκλειο της Κρήτης ξεκίνησαν έναν συντονισμό για διεκδικήσεις αποζημιώσεων, αφού ο άστατος καιρός Μαΐου και Ιουνίου, προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές, κυρίως λόγω περονόσπορου, στο μεγαλύτερο τμήμα του κρητικού αμπελώνα.
Στο παιχνίδι των αιτημάτων για αποζημιώσεις από τον περονόσπορο, μπαίνουν μετά τους Κρητικούς και οι Θεσσαλοί, με χαρακτηριστική περίπτωση την επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό και στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, ο αγροτοσυνδικαλιστής από τα Φάρσαλα, Γιώργος Δρόσος. «Οι παρατεταμένες βροχοπτώσεις, η πολύ υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και οι χαμηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν συνθήκες ιδανικές για την επιδρομή κυρίως του περονοσπορου αλλά και άλλων ασθενειών.Εμείς από την πλευρά μας κάναμε συνεχείς και επαναλαμβανόμενους ψεκασμούς με αποτέλεσμα να τελειώσουν τα φυτοφάρμακα από τις αποθήκες των εταιρειών .Παρά τις προσπάθειες μας το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό γιατί τα καιρικά φαινόμενα ήταν με το μέρος των ασθενειών. Tώρα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε καταστροφές που δεν καλύπτει ο ΕΛΓΑ αλλά μπορούν να καλυφθούν με την ενεργοποίηση του μηχανισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών» αναφέρει μεταξύ άλλων στην επιστολή του ο κ. Δρόσος.
Αναλυτικά η επιστολή:
Αξιότιμε κύριε πρωθυπουργε και αξιότιμοι κύριοι που υπηρετείτε τον νευραλγικό για την οικονομία της χώρας τομέα της αγροτικής παραγωγής με την παρούσα επιστολή μου θα ήθελα να σας παραθέσω την άποψη μου , αλλά κυρίως την εμπειρία με το τι συνέβη τον τελευταίο ενάμιση μήνα στη χώρα μας και πως πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Ζήσαμε καιρικές συνθήκες πρωτόγνωρες όχι μόνον για την ένταση τους αλλά και για την διάρκεια τους .
Οι παρατεταμένες βροχοπτώσεις, η πολύ υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και οι χαμηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν συνθήκες ιδανικές για την επιδρομή κυρίως του περονοσπορου αλλά και άλλων ασθενειών.
Εμείς από την πλευρά μας κάναμε συνεχείς και επαναλαμβανόμενους ψεκασμούς με αποτέλεσμα να τελειώσουν τα φυτοφάρμακα από τις αποθήκες των εταιρειών .
Παρά τις προσπάθειες μας το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό γιατί τα καιρικά φαινόμενα ήταν με το μέρος των ασθενειών.
Τώρα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε καταστροφές που δεν καλύπτει ο ΕΛΓΑ αλλά μπορούν να καλυφθούν με την ενεργοποίηση του μηχανισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών.
Η χώρα μας θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα και στοχευμένα ώστε να βρεθούν οι πόροι για να καλυφθούν οι καταστροφές.
Αυτό που πρέπει να προσέξουμε όλοι μας είναι η εξασφάλιση των χρημάτων και η απόδοση των αποζημιώσεων να είναι ανάλογη των πραγματικών καταστροφών και αυτό θα γίνει μόνον με δίκαιες και σωστές εκτιμήσεις .
Ο σοφός λαός λέει ότι ο λύκος στην αντάρα χαίρεται και εμείς πρέπει να αποφύγουμε και την αντάρα και τον λύκο.
Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι υπήρξε πανδημία περονοσπορου σε όλη τη χώρα και τα αποτελέσματα θα είναι σε λίγο εμφανή όχι μόνον στους αγρότες αλλά και στις τοπικές οικονομίες και στην οικονομία της χώρας.
Από την πλευρά μου είμαι στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση και βοήθεια.
Κλείνοντας να ευχηθώ καλή θητεία στην νέα κυβέρνηση σας και καλή δύναμη στο σπουδαίο έργο που επιτελείται.
Στον νέο μας υπουργό να ευχηθώ γερό στομάχι και κάθε επιτυχία.
Ψαλιδισμένη και με δανεικά η ευρωπαϊκή ενίσχυση
Το συνολικό κονδύλι που είχαν στη διάθεσή τους οι Ευρωπαϊκές Αρχές, αναλογούσε σε 430 περίπου εκατ. ευρώ, ωστόσο ένα ποσό της τάξης των 100 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκε προς τις πέντε χώρες που λειτουργούν ως το ανατολικό μέτωπο της ΕΕ με την Ουκρανία, στις οποίες κατέληξαν μεγάλες ποσότητες ουκρανικών σιτηρών, προκαλώντας όπως θα θυμούνται οι περισσότεροι τριγμούς τόσο στο εσωτερικό των χωρών αυτών όσο και ανάμεσα στις κυβερνήσεις τους και την Κομισιόν.
Οι τριγμοί συνεχίστηκαν και στο τελευταίο συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας την περασμένη Δευτέρα και Τρίτη, αφού κράτη μέλη όπως η Γερμανία και των δορυφόρων της από το μέτωπο των λεγόμενων «φειδωλών» αντέδρασαν τόσο για το αιφνιδιαστικό της απόφασης, όσο και για το μικρό κονδύλι, το οποίο μάλιστα απαιτεί «δανεικά» από το ταμείο του 2024. Πάντως, εκτός του ότι τα ποσά είναι εξαιρετικά μειωμένα συγκριτικά με πέρυσι, ένας ακόμα λόγος που θα μπορούσε να μπλοκάρει την όλη υπόθεση, είναι το γεγονός ότι περίπου 40 εκατ. δανείζονται από τον προϋπολογισμό του 2024. Ακόμα και έτσι, χώρες όπως η Μάλτα ή το Λουξεμβούργο, έχουν λαμβάνειν ποσά της τάξης των 200.000 και 400.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, αν και το ζήτημα των ενισχύσεων για λόγους ακραίων καιρικών φαινομένων είχε τεθεί προ διμήνου από την Ισπανία, η απόφαση επρόκειτο να παρθεί στην τελευταία συνάντηση των υπουργών Γεωργίας. Ωστόσο, η Κομισιόν αιφνιδίασε με την κατανομή έτοιμης πρότασης στις παραμονές του συμβουλίου, κάτι το οποίο σχολιάστηκε αρνητικά από αρκετά κράτη μέλη. Επίσης, είχαν ήδη εκφραστεί ενστάσεις σχετικά με τα 100 εκατ. που θα κατευθυνθούν στην Πολωνία, την Ουγγαρία, την Βουλγαρία, την Σλοβακία και τη Ρουμανία λόγω της κατάστασης που διαμορφώθηκε στις εσωτερικές τους αγορές με τις εισαγωγές των ουκρανικών σιτηρών, κάτι που σημαίνει ότι τα επιπλέον 330 εκατ. προσεγγίζονται με τα ίδια φίλτρα. Σημειώνεται ότι το πακέτο στήριξης 100 εκατ. ευρώ θα διαθέσει 9,77 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία, 15,93 εκατ. ευρώ στην Ουγγαρία, 39,33 εκατ. ευρώ στην Πολωνία, 29,73 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία και 5,24 εκατ. ευρώ στην Σλοβακία.
«Οι εθνικές αρχές θα διανείμουν την ενίσχυση απευθείας στους γεωργούς για να τους αποζημιώσουν για τις οικονομικές απώλειες λόγω των διαταραχών της αγοράς, των συνεπειών των υψηλών τιμών των εισροών και της ραγδαίας πτώσης των τιμών των γεωργικών προϊόντων και, κατά περίπτωση, για τις ζημίες που προκλήθηκαν από τα πρόσφατα κλιματικά φαινόμενα, ιδιαίτερα οξύ στην Ιβηρική χερσόνησο και στην Ιταλία. Η ενίσχυση μπορεί επίσης να χρηματοδοτήσει την απόσταξη οίνου για να αποφευχθεί περαιτέρω επιδείνωση της αγοράς στον τομέα» αναφέρει η πρόταση της Κομισιόν, η οποία θα συζητηθεί, μάλλον για τυπικούς λόγους στο επόμενο συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, τον Ιούλιο, υπό της ισπανικής προεδρίας που αναλαμβάνει τότε.