Μεγάλος προβληματισμός υπάρχει σε ροδακινοπαραγωγούς της Πέλλας λόγω της παραμόρφωσης των καρπών, η οποία ακόμη κανείς δεν γνωρίζει που οφείλεται. Μέχρι στιγμής φαίνεται ότι προσβάλλονται όλες οι ποικιλίες βιομηχανικού ροδάκινου, ενώ έχει εντοπισθεί και σε επιτραπέζιες ποικιλίες.
Το τμήμα ποιοτικού και φυτουγειονομικού ελέγχου της ΠΕ Πέλλας έχει συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και συνεχίζονται οι έλεγχοι, προκειμένου να διαπιστωθεί το αίτιο που προκαλεί την ασθένεια.
Φυσικά, δεν πρέπει να συγχέονται μεμονωμένοι παραμορφωμένοι καρποί σε άλλα κτήματα και άλλες περιοχές με την άγνωστη αυτή ασθένεια. Πολλές φορές παραμορφωμένοι καρποί εμφανίζονται από εντομολογικές προσβολές ή από κακή γονιμοποίηση στην άνθιση.
Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο γεωπόνος από το Νέο Μυλότοπο Γιαννιτσών κ. Σάββας Παστόπουλος, «το πρόβλημα ξεκίνησε από το 2021 αλλά επεκτάθηκε ραγδαία φέτος. Έχει σαν αποτέλεσμα οι καρποί να είναι μη εμπορεύσιμοι αλλά ούτε να μπορούν να πάνε για χυμοποίηση.
Μιλάμε για μια μυστηριώδη ασθένεια στα ροδάκινα περιοχών της Πέλλας πέριξ του βουνού Πάικο. Αν και τον πρώτο χρόνο τα συμπτώματα ήταν σποραδικά και σπάνια, περιορισμένα σε λίγα αγροκτήματα, το 2022 φάνηκε ότι αρχίζει μία σημαντική διασπορά μολύνοντας εξ’ ολοκλήρου τα πρώτα κτήματα.
Το 2023 η ασθένεια φαίνεται ότι διασπάρθηκε σε μία μεγάλη έκταση πολλών χιλιομέτρων. Φέτος, τα πρώτα συμπτώματα που αρχικά εντοπίσθηκαν καλύπτουν μία έκταση δεκάδων χιλιομέτρων, που περιλαμβάνει 6 χωριά. Η τελική αποτύπωση της καταστροφής για φέτος θα φανεί εντός λίγων ημερών όπου τα οφθαλμοφανή συμπτώματα θα αναγνωριστούν καλύτερα».
Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και μας ανέφεραν ότι συνεχίζεται ο έλεγχος για να εξακριβωθεί το πρόβλημα. Το σίγουρο είναι ότι έχουμε εμφάνιση πάνω από 5 ιούς στα φυτά της περιοχής. Ωστόσο, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη ποιοι ακριβώς είναι οι ιοί και για να γίνει αυτό θα πρέπει γίνουν περισσότεροι έλεγχοι. Φέτος πάντως το πρόβλημα έχει επεκταθεί στην περιοχή.
Πρόσφατα έγινε μια σύσκεψη γεωπόνων και ερευνητών, υπό την εποπτεία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύση Σταμενίτη, για το θέμα της ασθένειας στη ροδακινιά. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες της ΠΕ Πέλλας:
- Το πρόβλημα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2021, με κάποια σποραδικά συμπτώματα σε καρπούς ροδακινιάς ποικιλίας ΑΝΔΡΟΣ σε κτήματα της περιοχής «ΑΛΑΝ» στις Αμπελιές Γιαννιτσών.
- Το 2022 το πρόβλημα επεκτάθηκε στα αρχικά κτήματα σε όλα τα δένδρα, καθώς και σε νέα κτήματα περιμετρικά των πρώτων. Έτσι στάλθηκε δείγμα στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό ινστιτούτο από τα προσβεβλημένα κτήματα.
- Το 2023 το πρόβλημα γιγαντώθηκε στην περιοχή των Αμπελιών, με αποτέλεσμα τα πρώτα κτήματα που είχαν συμπτώματα να έχουν ολική μείωση παραγωγής εξαιτίας οφθαλμόπτωσης ανθοφόρων και φυλλοφόρων οφθαλμών, καθώς και σημαντικής παραμόρφωσης των καρπών που έχουν παραμείνει στα δένδρα. Έπειτα, εστάλησαν εκ νέου δείγματα στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο με αίτημα εξέτασης για παρουσία ιών.
- Στο ξεκίνημα της καλλιεργητικής περιόδου 2024, παρατηρείται ότι δεκάδες κτήματα συγκεκριμένων ποικιλιών εμφανίζουν πρώιμα συμπτώματα της ανεξήγητης αυτής ασθένειας.
Στην σύσκεψη αποφασίστηκε να αποσταλούν από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής της ΠΕ Πέλλας τα παρακάτω:
- Περαιτέρω δείγματα στο Μπενάκειο για εξέταση.
- Οδηγίες καλλιεργητικών πρακτικών ώστε να επιτευχθεί ο περιορισμός της εξάπλωσης του ιού.
- Προτάσεις για την αποκατάσταση των φυτειών των αγροτεμαχίων που έχουν προσβληθεί.
Από την πλευρά του το Μπενάκειο κατέθεσε στο ΥπΑΑΤ ερευνητικό πρόγραμμα και είναι σε αναμονή για να προχωρήσουν στους ελέγχους. «Αν δεν βρεθεί το αίτιο του προβλήματος δεν μπορούμε να μιλήσουμε για θεραπεία», δήλωσαν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι του Μπενακείου.
Τα συμπτώματα της ασθένειας είναι πολλά αλλά το κύριο και οφθαλμοφανές είναι η παραμόρφωση των καρπών που είναι ευδιάκριτη. Ακόμη παρατηρείται οφθαλμόπτωση, ανθόπτωση, δίδυμοι καρποί, σκάσιμο καρπών, ανομοιόμορφη βλάστηση την άνοιξη και βλαστοί χωρίς βλάστηση κυρίως από την μέση προς την κορυφή του βλαστού. Από τον τρόπο και την ταχύτητα που εμφανίζονται τα συμπτώματα πιθανολογείται ότι η μεταφορά γίνεται με την γύρη ή και μολυσμένα έντομα.
Μέχρι στιγμή φαίνεται ότι επηρεάζονται κυρίως οι βιομηχανικές ποικιλίες Άνδρος και Α37 εξ’ ολοκλήρου, ενώ σοβαρά προβλήματα εμφανίζουν και οι ποικιλίες Φερ κλουζ, Έβερτς και Κατερίνα. Όσα επιτραπέζια ροδάκινα είναι στην προσβεβλημένη περιοχή φαίνεται ότι είναι ευαίσθητα στην ασθένεια της παραμόρφωσης (Royal gloria, royal lee).
Αν τελικά αποδειχθεί ότι το αίτιο είναι ιολογικό θα μιλάμε για μία ασύλληπτων διαστάσεων καταστροφή στην ελληνική ροδακινοκαλλιέργεια.