Πρόσφατες μελέτες σε αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν υπογραμμίσει την επείγουσα ανάγκη για ολοκληρωμένη υποστήριξη της ψυχικής υγείας για την αγροτική κοινότητα, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις μοναδικές προκλήσεις της αγροτικής ζωής και τα ειδικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν, όσοι ασκούν το επάγγελμα του γεωργού.
Από την άλλη, οι κοινωνικές αντιλήψεις και το στίγμα συχνά εμποδίζουν τους αγρότες να έχουν πρόσβαση σε φροντίδα ψυχικής υγείας και ακόμη και να συζητούν ανοιχτά τις ανάγκες τους.
Μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου 2024, η θεματική ομάδα για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των γεωργών και των γεωργικών κοινοτήτων εργάστηκε για τον εντοπισμό προσεγγίσεων που προωθούν την ψυχική υγεία και την ευημερία των γεωργικών κοινοτήτων, ιδίως των γεωργών, σε ολόκληρη την ΕΕ. Μετά από δημόσια εκδήλωση ενδιαφέροντος, μια ομάδα 40 ενδιαφερόμενων μερών της ΚΓΠ (συμπεριλαμβανομένων γεωργών, συμβούλων, αρχών και ερευνητών) συγκεντρώθηκαν αυτοπροσώπως και διαδικτυακά για να συζητήσουν αυτό το σημαντικό θέμα.
Οι συζητήσεις της θεματικής ομάδας – ιδιαίτερα η πρώτη συνάντηση, η οποία έθεσε τις βάσεις για το υπόλοιπο της διαδικασίας – τόνισαν ορισμένα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Μεταξύ αυτών περιλαμβανόταν:
- Η σημασία των εκστρατειών ευαισθητοποίησης
- Η ανάγκη ολιστικών προσεγγίσεων για την ψυχική υγεία των γεωργών
- Ο ρόλος των αγροτικών δικτύων και κοινοτήτων και
- Η ανάγκη για ολοκληρωμένες, βιώσιμες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ψυχικής υγείας στις αγροτικές κοινότητες.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για δράση, και πολλές καλές πρωτοβουλίες που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή μπορούν να προσαρμοστούν και να αναπαραχθούν σε άλλα πλαίσια. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς της ΚΓΠ μπορούν να διαδραματίσουν κάποιον ρόλο.
Στο πλαίσιο του έργου της θεματικής ομάδας, τα μέλη της συνδημιούργησαν διάφορα αποτελέσματα. Η πρακτική προσέγγισή τους – βασισμένη σε συγκεκριμένες εμπειρίες σε διαφορετικά πλαίσια – καθιστά τα έγγραφα αυτά χρήσιμους πόρους για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς της ΚΓΠ που ενδιαφέρονται για το θέμα αυτό και επιθυμούν να προωθήσουν την αλλαγή.
Οι γνώσεις πολιτικής και οι απόψεις των εμπειρογνωμόνων παρέχονται σε δύο άρθρα που εξετάζουν αντίστοιχα τις συνολικές εκτιμήσεις και τις πρόσφατες εξελίξεις πολιτικής για τη στήριξη της υγείας και της ευημερίας του γεωργικού εργατικού δυναμικού, καθώς και τις ευκαιρίες για εξατομικευμένες προσεγγίσεις πολιτικής ψυχικής υγείας.
Στη δεύτερη συνάντηση της θεματικής ομάδας , τα μέλη προσδιόρισαν 12 βασικά συστατικά για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των αγροτών και των αγροτικών κοινοτήτων. Παρουσιάζονται σε ένα έγγραφο που περιλαμβάνει επίσης σχετικές πρωτοβουλίες που έχουν εγκριθεί σε διάφορα κράτη μέλη, οι οποίες βοηθούν στην επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο ορισμένα από τα βασικά συστατικά εφαρμόζονται στην πράξη σε διαφορετικά πλαίσια. Αυτό το έγγραφο μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο για να βοηθήσει στο σχεδιασμό νέων στρατηγικών και δράσεων ή για τη βελτίωση των υφιστάμενων υπηρεσιών.
Η υποστήριξη της ψυχικής υγείας των αγροτών, των οικογενειών και των κοινοτήτων τους απαιτεί συντονισμένη δράση και συνέργειες μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών. Με βάση τα βασικά συστατικά, τα μέλη της θεματικής ομάδας ανέπτυξαν – χάρη σε μια πολύ διαδραστική ημέρα στις Βρυξέλλες – 15 συστάσεις προσανατολισμένες στη δράση που απευθύνονται σε διάφορους παράγοντες, από γεωργούς έως ιδρύματα, από ερευνητικούς φορείς έως ομάδες τοπικής δράσης LEADER και αγροτικές κοινότητες.
Οι συστάσεις αναφέρονται σε πέντε τομείς παρεμβάσεων:
- εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση
- πλαίσια πολιτικής που επιτρέπουν πρωτοβουλίες υπό την ηγεσία των τοπικών κοινοτήτων
- υπηρεσίες στήριξης και υποδομές στις αγροτικές περιοχές
- έρευνα και δεδομένα και
- θεσμικές προσεγγίσεις.
Οι εμπειρογνώμονες Sally Shortall και Salvatore Barillà (Πανεπιστήμιο του Newcastle) συνόδευσαν το έργο της θεματικής ομάδας και συνδύασαν τα αποτελέσματα των συζητήσεων με τη δική τους εκτεταμένη γνώση του θέματος για να παράγουν μια επισκόπηση των καλών πρωτοβουλιών και των στοιχείων της δυνατότητας αναπαραγωγής για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των αγροτών και των αγροτικών κοινοτήτων.
Η ενημέρωση παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την ανάλυση των κοινών χαρακτηριστικών που μοιράζονται οι επιτυχημένες τοπικές, εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, εξετάζοντας τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αυτές οι πρωτοβουλίες και πιθανές λύσεις.
Το έγγραφο ολοκληρώνεται με βασικά ερωτήματα που θα βοηθήσουν τους επαγγελματίες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προωθήσουν τη συζήτηση σχετικά με την ψυχική υγεία στη γεωργία στην ΕΕ.
Η δικτύωση είναι το κλειδί για την επίτευξη προόδου, οπότε η λίστα των μελών της θεματικής ομάδας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε χρήσιμες επαφές στη χώρα σας. Μπορείτε πάντα να έρθετε σε επαφή με το δίκτυο της ΚΓΠ της ΕΕ για να μάθετε περισσότερα, να μοιραστείτε τις γνώσεις σας και να υποβάλετε τις ερωτήσεις σας χρησιμοποιώντας τη διεύθυνση implementation@eucapnetwork.eu.